Viral Hepatit

Tanım

Hepatit karaciğer enflamasyonudur. Hepatite ait bazı türlerin akut enfeksiyonu, siroz ve kanser de dahil olmak üzere, karaciğer hastalıklarına neden olabilen kronik enfeksiyona yol açabilmektedir. Alkolizm veya ilaçların sonucu olarak gelişebilmektedir ancak ekseriya viral enfeksiyondan kaynaklanmaktadır.   Beş farklı hepatit virüsü tespit edilmiştir: A, B, C, D ve E. Birlikte dünya çapında yaklaşık 400 milyon kişiyi etkilemektedirler. Hepatit A, B ve C en yaygın tipleridir.

Kronik hepatite yol açabilen Hepatit B ve C özellikle yaygındır. Karaciğer kanseri, karaciğer sirozu ve mortalitenin başlıca nedenleridir^1,2,3. Hepatite bağlı siroz, karaciğer naklinin başlıca nedenlerinden biridir².

Bulaşma yolu, viral hepatit tipine göre farklılık göstermektedir (tabloya bakınız). HAV ve HBV için aşılar mevcuttur. Ayrıca hijyen ve eğitim, önlenmesine katkıda bulunmaktadır. Akut evresinde hepatit "grip benzeri" semptomlara neden olabilmektedir (örneğin bulantı, kusma), sarılık, beyaz dışkı ve koyu idrar. Ancak viral hepatitin büyük ölçüdeki asemptomatik niteliği nedeniyle çoğu insan hastalığa yakalandığını bilmemektedir. Bu nedenle viral hepatite “sessiz salgın” denmektedir. 
 

Olası Viral Hepatit Bulaşma Yolları

Teşhis

Asemptomatik olabilmesi veya semptomlarının nonspesifik olması nedeniyle Hepatiti teşhis etmek zor olabilmektedir.

• Nonspesifik semptomlar veya semptomların bulunmaması  (Vakaların %90’ı ):
  
  • Sağ Hipokondriyumda ağrı - ateş
  • Bulantı ve kusma - artralji
  • Ürtiker
• Özel/Spesifik semptomlar (vakaların ≤ %10’u)⁴:
  
  • ikterus (sarılık)
• Ağır form: fulminant hepatit
  
  • Klinik belirtiler: hepatik ensefalopati
  • Biyolojik belirtiler: protrombin düzeyi (< %50); transaminaz düzeyi fulminant hepatit şiddeti/derecesi ile ilişkili değildir.

Bir hastada hepatit şüphesi olduğunda, hastanın geçmişini bilmek hekimlerin uygun bir teşhis koymasına genellikle yardımcı olmaktadır^1,2 .Yüksek risk altında olan kişiler:

• HIV ile enfekte kişiler hem hepatit B hem de hepatit C riski yüksek olan kişilerdir.  ABD’de HIV ile enfekte kişilerin tahminen ¼’i aynı zamanda HCV ile enfektedir.²
• Erkeklerle cinsel ilişkiye giren erkekler²
• Enjekte uyuşturucu kullanıcıları²
• Sağlık tesislerindeki ve cezaevlerindeki kişiler²
• Sağlık çalışanları²
• Az kaynaklara sahip ülkelerin insanlarının çoğu çocukluk döneminde Hepatit A kapmaktadır^1,2
• Asyalılar ve Pasifik Adalılar yüksek hepatit B riski altındadır²

Hepatitin farklı tiplerinin akut evrede benzer semptomları göstermeleri nedeniyle, virüsün tipini ve hepatitin kapıldığı zamanı saptamak için serolojik testler önemlidir.

Seroloji sonuçları (ve muhtemelen şiddetini/derecesini değerlendirmek için yapılan bir karaciğer biyopsisi) elde edildikten sonra, uygun tedavi ve yönetim tedbirleri uygulanabilir. 
 

Viral Hepatit: Hızlı Serolojik belirteç/işaretleyici Kılavuzu

Önleme / Tedavi

Önleme

Viral hepatitin görülme sıklığı dünya genelinde eşit ölçüde dağılmamıştır. Bu eşit ölçüde olmayan dağılım, az kaynaklara sahip popülasyonlarda ve ülkelerde önleyici önlemlere ekseriya erişememe yüzündendir. Bu nedenle Viral hepatitin önlenmesi ve kontrolüne ilişkin Dünya Sağlık Örgütü küresel politikası, özel ulusal veya bölgesel bağlama yönelik yanıtları uygun hale getirmeyi amaçlamaktadır³. Genel olarak, bu, temel küresel sağlık stratejileri ile aynı kapsamda yer almaktadır. Hepatite yönelik en önemli önlem stratejisi, çocukluk dönemi Hepatit B aşısına evrensel erişim, sağlık hizmeti alanları içinde ve dışında geliştirilmiş hijyen ve uygulamaları ve taramadır.

Aşılama: Hepatit A ve B için etkin aşılar mevcuttur^2,3. HDV’nin yalnızca HBV ile enfekte olmuş popülasyonları etkilemesi sebebiyle, HBV’ye yönelik olan aşı aynı zamanda HDV’ye karşı da koruma sağlamaktadır.

• Çocukluk dönemindeki evrensel aşılama, HBV enfeksiyonlarının sayısı kapsamında çok iyi sonuçlar göstermektedir.
• Aşılama, anneden çocuğa bulaşma oranını düşürmeye yardımcı olmaktadır. (HBV için temel bulaşma)
• Farkındalık ve araştırma programları da, özellikle risk altındaki gruplar olmak üzere, yetişkinler arasındaki yayılmayı azaltan bölümlerdendir.  Aşılama bazı ülkelerdeki bazı risk altındaki gruplar için zorunludur

Hijyen: Uygun hijyen tüm viral hepatit tipleri için önemli bir önlem yöntemidir. Uygun hijyene dahil olanlar:

• Temiz içme suyu ve hijyenik gıda işleme/paketleme
• Uygun el yıkama
• Güvenli Seks
• Enjekte Uyuşturucu kullanıcıları: iğne paylaşmama ve iğne değiştirme programları
• Sağlık Hizmeti Tesisleri: Temel enfeksiyon kontrol önlemleri, aseptik teknikler, İğne ve şırıngaların yeniden kullanılmaması, güvenli enjeksiyon uygulamaları

Görüntüleme/Tarama: Risk altındaki popülasyonlara dahil insanları ve kan ürünlerini görüntülemek/taramak, hepatitin yayılmasını azaltmaktadır^2,3.
 

Tedavi

Değişik hepatit tiplerine yönelik tedavi de, akut kronik hastalık tedavisi gibi, çok çeşitlidir.

Hepatit A
Genellikle kendi kendine giderilir. Semptomların tedavisi, dinlenme ve alkolün ortadan kaldırılmasını içerir.

Hepatit B
Doğal şekilde gidermek gerektiği için, Akut HBV enfeksiyonu, immünolojik yönden sağlam kişilerde çoğunlukla tedavi edilmez.

Kronik HBV’ye yönelik mevcut tedaviler⁵:

• Pegile interferon alfa (Peg-IFN)
• Nükleotid analogları (NAs):
  
  • Birinci basamak tedavi: Entecavir (ETV), Tenofovir( TDF)
  • İkinci basamak tedavi: Adefovir, Telbuvidine, Lamuvidine
• Dekompanse siroz için karaciğer nakli düşünülebilir
• Tedavi sırasında ve sonunda ve  tedavinin bitiminden sonraki bir dönemde  terapötik izlenme tavsiye edilmektedir

Hepatit C
Akut HCV için özel bir tedavi bulunmamaktadır.

Kronik HCV için referans tedavi⁶:

• Genotip 1 (%60 hasta) Pegile-interferon-α + ribavirin + Doğrudan Antiviral Madde (Boceprévir or Telaprévir)
• Diğer genotipler: Peg IFN + ribavirin

• Tedavi süresi:  Genotip 1 için 48 hafta, diğer genotipler için 24 hafta
• Intermediate criterion to determine therapeutic efficacy: sustained viral response
• Duration and efficacy of therapy depends on the genotype
• Tedavinin monitorizasyonu yapılmalıdır:
  
  • Tedaviye başlamadan önce T0’da,
  • Terapötik etkinliği saptamaya yönelik orta dereceli kriter: Sürekli viral yanıt
  • Genellikle 4, 12, 24, 36, 48, vb haftalarda olmak üzere tedaviden birkaç hafta sonra düzenli olarak
• 2014 yılında yeni üçlü tedavi araçları kullanılabilir hale gelmiştir⁷:
  
  • PegIFN + RBV+ Sofosbuvir veya Simeprevi
• PegIFN-free regimens de 2014’te mevcut olacaktır⁷:

Hepatit D
Akut HDV için özel bir tedavi bulunmamaktadır. Yardımcı virüsü HBV’nin önlenmesine ve tedavisine bakınız.
 

Hepatit E

Akut HEV için genellikle özel bir tedavi bulunmamaktadır ancak Ribavirin ile tedavi etkili olabilmektedir. İmmün yetmezliği olan hastalara yönelik immünosupresif tedavi azaltılabilir.

Aksi takdirde, tedavi genellikle belirti ve semptomlarının hafifletilmesine odaklanmaktadır. 

Yönetmelikler

• WHO: Global policy report on the prevention and control of viral hepatitis in WHO member states. 2013.
• WHO: Guidance on prevention of viral hepatitis B and C among people who inject drugs. 2012.
• CDC: Recommendations for Routine Testing and Vaccination for Chronic Hepatitis B virus Infection. 2008.
• CDC: Recommended Testing Sequence for Identifying Current Hepatitis C Virus (HCV) Infection. 2013
• American Association for the Study of Liver Disease/Infectious Diseases Society of America. Recommendations for Testing, Managing, and Treating Hepatitis. 14.02.2014
• World Gastroenterology Organisation Practice Guideline for Hepatitis B. 2008.
• European Association for the Study of the Liver. EASL Clinical Practice Guidelines: Management of chronic hepatitis B virus infection. 2012.
• European Association for the Study of the Liver. EASL Clinical Practice Guidelines: Management of hepatitis C virus infection. 2013.
• Health Protection Agency (UK). Guidance for the Prevention and Control of Hepatitis A Infection. 2009.

REFERANSLAR

1)     WHO fact sheets: Hepatitis A (No 328), B (No204), and C (No 164), July 2013

2)     CDC website: http://www.cdc.gov/hepatitis/

3)     WHO: Global policy report on the prevention and control of viral hepatitis in WHO member states. July 2013.

4)     Lefrère JJ, Lunel F, Marcellin P, Pawlotsky JM, Zarski JP. Guide pratique des hépatites virales. MMI Ed, Paris, 1998.

5)     European Association for the Study of the Liver. EASL Clinical Practice Guidelines: Management of chronic hepatitis B virus infection. 2012. 

6)     European Association for the Study of the Liver. EASL Clinical Practice Guidelines: Management of hepatitis C virus infection. 2013 revision. 

7)     American Association for the Study of Liver Disease/Infectious Diseases Society of America. Recommendations for Testing, Managing, and Treating Hepatitis. 14.02.2014
 

Bu site, bir tıbbi tavsiye kaynağı niteliği taşımamaktadır

Bu sitenin sağlık içeriği özet halinde sunulmuş olup, nitelik bakımından geneldir ve yalnızca bilgilendirme amacıyla gösterilmektedir. Söz konusu içeriğin, profesyonel doktor tavsiyesinin yerine geçmek üzere kullanılması amaçlanmamakta veya önerilmemektedir. Bu Sitede yer alan sağlık içeriğini herhangi bir sağlık veya zindelik sorunu veya hastalığa teşhis koymak için kullanmamanız gerekmektedir. Tıbbi bir durum veya tedavi için daima doktorunuzun veya başka bir vasıflı sağlık hizmeti sağlayıcısının önerilerine kulak veriniz. Bu Sitede yer alan hiçbir bilgi tıbbi bir teşhis veya tedavi amacı gütmemekte olup, reçete kararları alınırken doktorlarca tek bilgi kaynağı olarak kullanılmamalıdır. Bu Sitede edindiğiniz bilgiler nedeniyle tıbbi önerileri göz ardı etmeyiniz ve doktor tavsiyesine başvurmayı ihmal etmeyiniz.